Tuesday, November 19, 2019

Sentidu Chafiyeh Husi Arabia


Historia Badak Konaba Kuffiyah

       Chafiyeh, Kufiya, kuffiyeh, kuffiyah, Ghurta hena kesi ulun ne'ebe maioria suku Badui iha Arabia no Yordania uza hanesan sira nia Identidade. Iha Persia Chafiyeh ne'e ho naran  seluk mak Jahmahdani. Maske Kufiyah ne'e ho istilu lingua ne'ebe la hanesan maibe ninia sentidu ida deit katak kufiyah ne'e identidade ema Arabia, Yordania sira nian. Tuir Yosef Nasser nu'udar Cientista Historia Arabia haktuir katak kufiyah ou hena kesi ulun ne'e iha tempu funu entere rai Arabia ho cidade Persia ne'ebe besik cidade Irak Kufah iha sekulu VII. Nasser dehan "tanba sa ema Arabia uza kufiyah iha ulun? Iha tempu funu ema Arabia uza Kufiyah ne'e hodi halo diferensia ho ninia inimigu funu nian husi Persia. Ou halo diferensia entre militar Arabia ho Persia.

Referensia: Mengenal Penutup Kepala Khas Orang Arab, Kufiya (REPUBLIKA ONLINE) https://khazanah.republika.co.id/berita/pezm1h366/mengenal-penutup-kepala-khas-orang-arab-kufiya.

Monday, November 18, 2019

Favor Ida: Se imi La Iha kapasidade, Diak Liu Lalika Koko atu Sai Nai Ulun

      
Povu Triste Hare no Koinese Imi Nia Kapasidade Nai Ulun Sira


      Molok ita hari partidu politika ou organizasaun ida, uluk nia nain ita presija prepara rekursu humanu ne'ebe forte. Tuir hau nia opiniaun ita fraku iha rekursu humanu tanba ita iha partidu politika barak ho ninia membru sira ne'ebe mak maioria kapasidade minimu  ou ho liafuan seluk sira nia coinesimentu konaba politika publiku sei menus iha teoria no esperiensia). Iha parte segundu, sira hari partidu laos ho sira nia matenek maibe sira hetan kadeira iha parlamentu tanba sira nu'udar organizasaun nian boot ho masa ne'ebe sira iha, sira hetan valor boot iha eleisaun. sira manan iha eleisaun, maibe sira la konsiente katak sira lolos ne'e la iha kapasidade atu ukun. sira ida laiha kapasidade iha esperensia no teoria konaba politika publiku ne'e bele ukun? Se sira ukun, sira atu lori dezenvolvimentu rai ne'e ba iha ne'ebe? Keta halo be ho sira nia kapasidade sira faan fali rai ne'e, tanba sira dezenvolve rai ne'e ho deve osan husi rai liur ho montante boot (Ex: Nasaun Cina).
           Keta halo be, povu sira hili imi sai ukun nain ne'e triste hare imi nia hahalok. Iha tempu povu tuir eleisaun, sira mos iha esperasa atu moris diak. Objektivu husi ukun nain sira nia prejensa atu garantia moris diak no lei ne'ebe justu ba povu, laos atu halo korupsaun hodi hakiak povu.
         Sira sai nai ulun laos hamenus kiak, maibe sira mak hamoris no habelar kiak sai boot. Povu ki'ik barak mak sei moris terus, estudante no joventude barak mak ba buka moris ou servisu iha rai liur tanba kampu trabalhu menus iha rai laran no ida sadiku liu mak ita nia mentalidade kapitalismu no familiarismu sei boot iha ita ida-idak nia fuan. Ho ida ne'e povu ki'ik ne'ebe la iha power tenke sai vitima ba sira ne'ebe iha mentalidade kapitalismu no familiarismu ne'e. 

Ran husil hanesan mota, ruin naklekar hanesan fatuk. Luta hakilar hasoru inimigu, hakarak moris hakmatek. Independensia too dunik mai, no ita hotu hakarak sai boot hodi ukun rai ne'e. 
Povu ki'ik sempre hakilar hadame hau rai
Hadame hau rai, maibe la iha dame tanba inimigu rai laran halo funu ho korupsaun. Ukun nain sira ukun rai ne'e ho hamnasa, maibe povu ki'ik tur halerik tanba moris iha susar laran. 
Ida terus no moras liu tan mak ita hare ema nebe uluk lakoi ukun an agora sai boot hodi goja iha luta nain sira nia terus.
Uluk sira nega rai ne, uluk sira destroi rai ne'e, agora sira mak goja. Justisa ba sira ne'ebe terus ne'e iha ne'ebe?    

Saturday, November 16, 2019

Keta Preokupa Demais ho Ema Seluk Nia Moris, Se O Sente O Nia Moris Sei-dauk Perfeitu

pic.google.com

Keta Koalia Konaba Ema Seluk Nia Moris, Se Wain Hira O Nia Moris Sei dauk Perfeitu
            Keta koalia konaba ema seluk nia moris, se wainhira o nia moris sei dauk perfeitu. Dalabarak ita sente mundu ne’e ita mesak mak moris, tanba ita sente kontente wainhira ita konta ema seluk nia at no frakeza. Ita sente kontente wainhira ita hare ema seluk terus. Ita sente kontente wainhira ita halo ema seluk laran moras. Maibe, ita mos tenke hatene katak kondisaun no situasaun moris ne’e hanesan roda kareta nian ne’ebe mak sempre nakdulas, katak iha loron ohin o halo ema seluk laran moras, o mos tenke hatene katak iha loron seluk ema seluk mos sei halo o laran moras hanesan ema ne’ebe o halo laran moras ona no o mos tenke hatene katak o nia futuru impossivel 100% perfeitu to’o o husik hela mundu ne’e. O nia moris iha futuru ne’e hanesan diresaun anin ne’ebe lori kalohan, la hatene los anin atu lori kalohan ne’e ba para iha ne’ebe?
            Hanesan mos ema ne’ebe sei dauk prontu atu kaben. Se wainhira o sei dauk prontu atu kaben, o sei dauk prontu atu namora no o namora atu halo saida? Atu buka kontente deit? Se wainhira o hakarak kontente, buka-ba o nia hobby. Se wainhira o hakarak kontente, buka-ba servisu. Se wainhirao hakarak kontente, buka-ba o nia kolega halo barak, atu nune’e o labele uza ema seluk nia sentimentu no fuan hodi halo kontente ba o nia an deit. O mos tenke konsiente katak “se wainhira o halo ema seluk laran moras, tempu seluk ema balun sei halo o laran moras liu fali ema ne'ebe o halo ona nia laran moras. Hanesan mos loron ohin o sente laran ne’e dodok no moras tanba ema hatun o nia diknidade iha domin, fiar deit katak iha loron ida o sei hetan ema diak ida ne’ebe sei kura o nia laran moras ne’e” (@bryansuak).  

Thursday, November 14, 2019

Se Wainhira Sei Iha Moris, Iha Ne’eba Sei Iha Esperansa


MORIS KATAK SAIDA

 Se wainhira sei iha moris,                     
Iha ne’eba sei iha esperansa”
(Cicero)

Moris katak dezafiu – hasoru ba
Moris katak furak – admira ba
Moris katak akontesimentu – tanis ba
Moris katak servisu – badinas ba
Moris katak misteriu – hakfodak ba
Moris katak hakarak – realize ba
Moris katak kompetisaun – kompete ba
Moris katak promete – hakonu ba
Moris katak sasi’ik – si’ik ba
Moris katak viajen – la’o ba
Moris katak grasa – hahi ba
Moris katak realidade– simu ba
Moris katak kontente – fahe ba
Moris katak oportunidade – aproveita ba
Moris katak prezente – respeita ba
Moris katak domin – simu no fahe ba
Moris katak luta – selu no halo hotu ba
Moris katak susar – rosponsabel ba
Moris katak hakarak – manan ba
Moris katak…………………………………
Halo favor kontinua ba rejista ne’e. Tuir ita boot nia hanoin saida mak sentidu moris? Pergunta barak sira iha leten ne’e, ida ne’ebe mak ita la simu? Tanba-sa? Dalaruma ita seidauk perna hanoin no komprende saida mak moris. Ema barak dalaruma laiha oportunidade atu buka no haklean kona-ba saida mak sentidu moris. Importante ita hala’o moris loron-loron ho diak. Ita okupadu liu ho ita nia aktividade moris nian, entaun ita laiha tempu atu halo reflesaun hodi hanoin kona-ba ita nia sentidu moris.
Ita nia moris ne’e nakonu tebes ho aktividade. Aktividade hirak ne’e mak halo ita sai kolen no baruk. Tanba ida ne’e, ita deskansa para atu hetan freskura. Depois ida ne’e, freskura ne’e fo valor saida mai ita? Freskura ne’e ita uza atu halo kontinuasaun ba ita nia aktividade. Hanesan ne’e, ita tama no mout iha lale’un ida rohan laek nian: okupadu – kolen – deskansa – fresku – okupadu fali – kolen fali – deskansa fali - fresku fali no ba bebeik. Se ita hanoin buat sira hanesan ne’e animal sira mos bele halo? Sira mos hala’o lale’un ida ne’e. Se hanesan ne’e, saida mak sai kontrariu entre ita ema ho animal? Ou ita ho animal ne’e diferensia iha ne’ebe?
Ita hanoin animal sira mos bele halo refleisaun kona-ba sira nia sentidu moris ka lae? Hau hanoin katak lae. Lae tanba animal sira laiha hanoin hanesan ita ema no sira laiha hanoin ida atu halo reflesaun kona-ba sira nia sentidu moris. Ida ne’e mak, halo ita diferensia no lahanesan ho animal.
                Moris ne’e furak. Furak tanba ita iha inisiativu atu muda moris ne’e sai diak. Muda moris sai diak presija ita nia haka’as an. Moris ne’e prosesu laos protestu. Moris ne’e naroman husi domin. Domin mak sai hanesan parte importante ida iha moris ne’e. se moris ne’e mai husi domin, favor ida hadomi ba moris ne’e.

JOVEN AUTÓR BA HARII SOCIEDADE RESILIENTE

JOVEN AUTÓR BA HARII SOCIEDADE R ESILIENTE Joven   Autór  Ba  Harii   Sociedade  Resiliente ,  sai   hanesan   titulu  boot  ida   iha   kom...